Przybudówki wiejskich domów
Przybudówki wiejskich domów
Dom wiejski na terenie Karkonoszy oraz południowej i wschodniej części Gór Izerskich budowano tradycyjnie na planie prostokąta i kryto symetrycznym dwuspadowym dachem. Budynek jest z drobnymi wyjątkami konsekwentnie podzielony na trzy części (z wieloma wariantami wnętrza) – środkową murowaną sień, z której wchodzi się po jednej stronie do izby mieszkalnej o konstrukcji zrębowej, po drugiej stronie do pierwotnie drewnianej, później murowanej części gospodarczej z oborą i komorą (zob. rozdz. Usytuowanie i rzut poziomy). Według typu dachu dwuspadowego rozróżniamy dwie podstawowe fazy tradycyjnej architektury wiejskiej – w pierwszej z nich występują starsze domy z archaiczną więźbą jętkową z ciągłymi przypustnicami po stronie okapowej, w drugiej natomiast młodsze budynki z więźbą płatwiowo-kleszczową i wystającymi poza lico krokwiami i płatwiami oraz strychową nadmurówką (zob. rozdział Więźby). Ten podstawowy kształt wiejskiego domu był z upływem lat uzupełniany o różne typy przybudówek.
