Wymiana konstrukcji wieńcowej

Drewnianym konstrukcjom zagraża wilgoć, dlatego w miejscach łączenia elementów nośnych unikamy połączeń metalowych (klamry, gwoździe, wkręty do drewna, śruby), na których dochodzi do kondensacji wody i z tego powodu do stałego zwilżania a następnie gnicia. Najczęstszą naprawą chałupy o konstrukcji wieńcowej jest wymiana dolnych belek zniszczonych przez zgniliznę. Czasem dochodzi do ich kruszenia i deformacji po zaatakowaniu przez niszczące drewno owady, przede wszystkim przez kołatka domowego, chrabąszcze i mrówki niszczące drewno.

Prosty proces wymiany konstrukcji wieńcowej komplikuje tylko połączenie z wewnętrznymi ścianami poprzecznymi. Więźbę dachową zabezpieczamy, podpierając najpierw belki stropowe i unieruchamiając je za pomocą klinów. Zdrowe rzędy górnych belek podwiązuje się drutem do podpartych belek stropowych, murłaty lub innych elementów więźby. Pod najniżej położonymi belkami wybiera się podmurówkę i stopniowo od dołu do góry rozbiera się uszkodzoną konstrukcję wieńcową. Nowe belki z identycznym jaskółczym ogonem osadza się w odwrotnym kierunku – od góry do dołu.

Po zamocowaniu ostatniej, czyli najniższej belki odnawia się podmurówkę maksymalnie do wysokości wewnętrznej podłogi. Na koniec podpiera się konstrukcję wieńcową klinami, dzięki czemu odzyskuje ona funkcję nośną. Po wyciągnięciu podpór i klinów trzymających belki stropowe, górna część budynku znowu opiera się na odnowionej konstrukcji wieńcowej. Chociaż drewniany dom w odróżnieniu od murowanego zniesie nawet kilkucentymetrowe osiadanie, musimy zarówno podczas napraw, jak i budowy nowej konstrukcji wieńcowej liczyć się ze zmniejszeniem objętości drewna wskutek wyschnięcia. Przy pełnej wymianie konstrukcji wieńcowej po podparciu więźby wyburza się wszystkie zewnętrzne i wewnętrzne poprzeczne ściany i od dołu buduje się konstrukcję zrębową jak w nowym budynku. Po osiągnięciu wysokości pozostawionej więźby wybija się kliny i podpory, a więźba osiada na odnowionej konstrukcji wieńcowej. Opadnięcie nie powinno przekraczać jednego do dwóch centymetrów. Statycznie najbardziej wytrzymała jest konstrukcja wieńcowa wykonana dookoła po wszystkich stronach albo co najmniej wzmocniona połączonymi ścianami wewnętrznymi. Nieodporna jest konstrukcja wieńcowa wykonana tylko w kształcie U lub L. Jeśli belki są łączone na rogach bez jaskółczych ogonów, konstrukcja zrębowa jest czopowana do pionowej belki połączonej na górze z murłatą. W ten sposób jest to pod względem statyki najmniej odporne miejsce domu o konstrukcji zrębowej.