Přeskočit na obsah


Dom drewniany

W odróżnieniu od domu przysłupowego, w którym górne piętro lub więźbę utrzymuje niezależna zewnętrzna konstrukcja ciesielska z belek, domy karkonoskie są od podwalin do więźby samonośne.

Tradycyjny górski drewniany dom.Konstrukcja wieńcowa (zrębowa), konstrukcja szkieletowa lub murowana ściana utrzymują więźbę, piętro lub ściankę kolankową. Dlatego cały dom należy postrzegać, jako system budowlany, który łączy ze sobą konstrukcję oraz poszczególne składniki elewacji tworząc spójną całość budynku. Jeśli wypacza się zniszczona przez zgniliznę dolna belka konstrukcji wieńcowej (podwalina), połączona z nią konstrukcja drewniana deformuje się aż do kalenicy.

Dobrą właściwością konstrukcji czysto ciesielskich jest ich elastyczność. Zarówno laika, jak i specjalistę zdziwi, jak rozległe deformacje rzędu dziesiątek centymetrów może wytrzymać drewniany budynek, nie zawalając się. Tego nie możemy oczekiwać od domu murowanego. Z drugiej strony każdy budowniczy remontując drewniany dom, musi starannie rozważyć ingerencję w każdy drewniany element i jednocześnie dokładnie nadzorować stan konstrukcji nośnej. Sucha drewniana konstrukcja wytrzyma stulecia, karmiona wilgocią zgnilizna bardzo szybko zniszczy elementy nośne.

Dom wiejski Gór Izerskich (wschodniej ich części) ma w połowie wieńcową konstrukcję z izbą z belek oraz murowaną sień i część gospodarczą (pierwotnie kamienną, później z muru mieszanego lub z cegieł). Kamienny (ceglany) jest oczywiście także komin, stanowiący potężną murowaną bryłę wewnątrz chałupy. Dla Gór Izerskich typowe są też nowsze domy z więźbą płatwiowo-kleszczową i trzyczęściowym rzutem poziomym z dwoma bocznymi częściami mieszkalnymi o konstrukcji wieńcowej – chodzi o większe domy rzemieślnicze (szklarskie) bez dużych działek i potrzeby budowania pomieszczeń gospodarczych; ich mieszkańcy byli tylko rzemieślnikami lub pracownikami głównie w przemyśle szklarskim.