Konstrukcja wieńcowa

Konstrukcja wieńcowa (zrębowa) zawsze jest wykonywana z drewnianych kantówek. Starsze ciosane belki miały różną wysokość, a czasem nawet zbieżność. Większość zachowanych domów o konstrukcji zrębowej jest wykonana już z równomiernie ciętych belek drewnianych o wymiarze około 24 cm wysokości i 18 cm szerokości.

Naroża i połączenia ścian wewnętrznych są wykonywane za pomocą ciesielskich zamków, czyli na tzw. jaskółczy ogon o różnych kształtach. Belki wieńcowe są na końcach przycinane równo ze ścianą, czyli nie wystają poza obrys naroży, jak jest w przypadku obcych regionalnie domów o konstrukcji zrębowej budowanych z okrągłych kłód. Belki nie są kładzione bezpośrednio na siebie, ale ze względu na poziome wyrównanie pozostaje między nimi przerwa około dwóch centymetrów. Wystarczy bowiem z jednej strony wydłutować zamek trochę głębiej i już belki wcale nie są poziome. Dwucentymetrową przerwę łatwiej się też uszczelnia niż milimetrową szczelinę. Na stronie licowej belki mają skośne kanty jako przygotowanie do typowego fugowania. Ścięcie zabiera co najmniej dwa centymetry z powierzchni belki po każdej stronie. W celu lepszego przymocowania masy do fugowania w górnej powierzchni belki tuż za ścięciem wycina się lub frezuje rowek. Podtrzymuje on sztywniejącą masę fugową. W celu zabezpieczenia przed uginaniem do przerw między belkami wkłada się kołki dystansowe, zawsze dokładnie nad sobą od pierwszej do ostatniej belki konstrukcji wieńcowej, najlepiej w liniach pod belkami stropowymi i krokwiami.

Belki po końcowym osadzeniu wbija się do wywierconych uprzednio otworów najlepiej za pomocą dębowych i jesionowych kołków (35 x 35 mm) Małymi kołkami nabija się jeszcze także same jaskółcze ogony w narożach. Jaskółcze ogony stosowane w połączeniach prostopadłych ścian mogą się klinować z zewnątrz do przygotowanych wrąbów. Wykonywanie konstrukcji wieńcowej zaczyna się od połowy belki na krótszej, czyli szczytowej ścianie, gdzie także połową belki kończy się konstrukcja wieńcowa.
Najczęściej jest to dziewięć rzędów belek, co razem z przerwami i belką stropową pozwala uzyskać około 2,5 metra wysokości pomieszczenia.

W Górach Izerskich konstrukcja wieńcowa w starszych budynkach (w przybliżeniu można ją powiązać ze starszymi dachami jętkowymi i ciosanymi belkami konstrukcji wieńcowej) bywa łączona w węgłach na jaskółczy ogon lub w nowszych domach na zamek schodkowy (w przybliżeniu można ją powiązać z nowszymi budynkami z więźbą płatwiową i ciętymi belkami konstrukcji wieńcowej), często naroża są przykryte deskami w celu ochrony ściętej strony belki.

W starszych budynkach z więźbą jętkową jest stosowany wyrazisty wieniec z belek łączonych na wrąb – są to grubsze belki kończące ścianę pod murłatą, z końcami wystającymi poza obrys, albo prosto wyciętymi w kształcie łuku, albo przykrytymi ozdobnie wyciętymi tarczami.