Přeskočit na obsah


Czy w ogóle można doradzać?

Na pierwszy rzut oka pytanie to może wyglądać bezsensownie. Dlaczego miałoby to nie być możliwe? Pomijając jedno ze współczesnych zjawisk czy przywar, czyli awersję do słuchania jakichkolwiek rad, związaną z odrzucaniem nadmiaru regulacji, pozostaje zasadnicza kwestia, a mianowicie, czy wiemy, co doradzić? Problem wynika bowiem z funkcji, jaką nowe budynki mają pełnić i która oczywiście wcale nie pokrywa się z tą, jakiej służyły tradycyjne górskie chałupy w przeszłości.

Typowe wzory mogą być źródłem inspiracji również dla architektury współczesnej, która nie musi szukać swojej racji bytu tylko w zaprzeczaniu tym wzorom.Sytuacja jest prostsza w przypadku mniejszych obiektów – indywidualnych domów mieszkalnych, małych rodzinnych pensjonatów czy domków rekreacyjnych. Tu możemy bez problemu czerpać z bogatych zasobów architektury ludowej naszych gór, która specjalistom jest dobrze znana. Przeciętnym ludziom także wydaje się, że wiedzą, o co chodzi, chociaż luki w tej wiedzy stają się widoczne, gdy tylko ma dojść do wprowadzenia jej w życie. Problem polega na tym, że ciągłość tradycyjnych metod budowlanych i wytwarzania elementów zdobniczych została na pewien czas przerwana, a ich przywracanie niestety często jest niestaranne i niezorganizowane. Gorsza sytuacja jest w przypadku większych obiektów komercyjnych – dużych pensjonatów, hoteli i schronisk górskich, a tym bardziej apartamentowców. Dopiero od lat 70. XIX wieku w naszych górach zaczynają powstawać budynki podobnych rozmiarów i jak dotąd nie podjęto żadnej udanej i ogólnie uznawanej próby sformułowania cech, które dla tych budowli w Karkonoszach i Górach Izerskich byłyby typowe i godne naśladowania. Ponieważ właśnie ta kategoria obiektów obecnie najbardziej wpływa na zmianę oblicza naszych gór, nie mogliśmy uniknąć podjęcia tej próby, chociaż mamy pełną świadomość tego, że wkraczamy na cienki lód. 

Pomimo częstych narzekań również współcześni rzemieślnicy są w stanie stworzyć dom w tradycyjnym duchu, który jednocześnie spełnia wymagania nowoczesnego mieszkalnictwa.Znalezienie odpowiednich wzorów i typowych elementów dla tego rodzaju budownictwa jest konieczne, jeśli oczywiście utożsamiamy się z celem tej publikacji. Bezpośrednie stosowanie pojedynczych elementów tradycyjnej architektury ludowej w nowej, innej pod względem wymiarów architekturze komercyjnej nie zawsze jest bowiem możliwe, a często może przynieść niepożądany efekt.

Wyobraźmy sobie dom o konstrukcji zrębowej dla dwustu osób...

Kolejnym powodem, dlaczego postanowiliśmy przygotować ten poradnik, czyli doradzać, jest istnienie określonych przepisów regulacyjnych, które zostały już opracowane na potrzeby budownictwa w Karkonoskim Parku Narodowym [Krkonošský národní park] i Parku Krajobrazowym Góry Izerskie [Chráněná krajinná oblast Jizerské hory].

Warto byłoby przetłumaczyć je z języka czysto urzędowego, nakazująco-zakazującego, na mowę zrozumiałą dla ludzi, ponieważ zwykły przepis prawny do poprawy obecnej, niewesołej sytuacji oczywiście nie wystarczy.