Přeskočit na obsah


Kominy, Ocieplenie, Domy rekreacyjne

Kominy

Wyłazy dachowe, tradycyjny komin i wentylacja wyprowadzona na górę w kierunku kalenicy dachu.

W tradycyjnym wiejskim domu kominy umieszczano zawsze po środku, przy ścianie oddzielającej mieszkalną izbę od sieni. W warunkach górskich komin znajdował się jak najbliżej kalenicy dachu, żeby jak największa jego część była wewnątrz domu, co chronić go miało przed działaniem zimna. Z zewnątrz więc komin był w górnej części dachu za jego kalenicą od strony wejścia.

– Zupełnie nienaturalną praktyką jest sytuowanie komina przy ścianie domu, bez względu na to, czy była to ściana szczytowa (tu może znajdować się tylko w Górach Izerskich w budynkach warsztatowych przeznaczonych do produkcji szkła), czy ściana okapowa.

W Górach Izerskich, gdzie bardzo typowe było zamienianie części gospodarczej na mieszkalną, ewentualnie przy budowie nowszych domów rzemieślniczych z dwoma częściami mieszkalnymi po obu stronach sieni, przybywał drugi komin, dobudowywany przy ścianie między sienią a tylną częścią domu. Przez dach przechodzi znowu jak najbliżej kalenicy.

Zwieńczenie komina zależne jest od lokalnych zwyczajów. W Karkonoszach głowice kominów z kamiennym daszkiem występowały rzadko, i to raczej na terenie przedgórza. Jednak na starszych ilustracjach czasami zobaczyć można drewniane daszki, co z punktu widzenia dzisiejszych przepisów ochrony przeciwpożarowej nie jest możliwe. Akceptowalnym kompromisem są daszki blaszane.

Ocieplenie

Tradycyjne ciesielskie konstrukcje wieńcowe, konstrukcje ryglowe i różnie wykonane więźby nie spełniają wymagań dotyczących małej utraty ciepła. Ocieplenie historycznego domu zawsze oznacza zagrożenie dla jego tożsamości. Utratę wartości można ograniczyć dzięki przestrzeganiu kilku podstawowych zasad. W budynkach o wyjątkowym wyrazie architektonicznym możemy zrezygnować z ocieplania najcenniejszych części. Bardziej skuteczne jest ocieplenie zewnętrznego płaszcza, do tego konieczne jest jednak przesunięcie na zewnątrz do nowego poziomu fasady wszystkich jej elementów, czyli nie tylko ram okiennych, ale też ościeżnic drzwi, parapetów okien, instalacji, jak choćby skrzynek elektrycznych i zwykłego domowego dzwonka. Tworząc nową płaszczyznę, staramy się odwzorować dawną formę fasady.

– Dodanie zewnętrznej warstwy powoduje jednak optyczne skrócenie krokwi i zmniejszenie wysięgu dachu. Murłata często przestaje być widoczna pod deskowaniem. Niepożądane jest też wysuwanie podwójnego dachu, nawet z izolacją, przed poziom szczytu, czyli wysięg. Nie spełnia tu żadnej funkcji, a zbyt potężne czoło wysięgu jest estetyczną wadą. Jeśli jest to możliwe pod względem technicznym, staramy się tego unikać.

Elementy architektury ludowej przeniesione na domy dla turystów. Domy rekreacyjne

Elementy architektury ludowej przeniknęły do budynków i konstrukcji pensjonatów i schronisk górskich. Budowniczowie domów dla gości przejęli metody ciesielskie, łącznie z fugowaną konstrukcją wieńcową, konstrukcją ryglową z deskowaniem, czy doświetlanie poddaszy za pomocą lukarn i ryzalitów. Wyraźnym elementem są wykonane na różne sposoby werandy i sale pensjonatów i schronisk górskich, które tam, gdzie wykraczają poza obrys domu tylko na poziomie parteru, mają dach jednospadowy. Tradycyjne domy dla gości bazują na konstrukcji górskich chałup, dlatego mają także podobne deskowanie, subtelnie podzielone okna licujące się z fasadą i inne elementy architektury ludowej, dzięki czemu pozostają z nią w wyjątkowej zgodności.